Niesmak brązu
Organizacja turnieju finałowego II mistrzostw Polski przypadła działaczom krakowskim. Zawody rozegrano 19 i 20 października na stadionie piłkarskim Cracovii przy ul. gen. Focha. Turniej poprzedziły eliminacje okręgowe i międzyokręgowe, gdzie do najciekawszych wydarzeń doszło w meczu pomiędzy Cracovią a ŁKS – mistrzem okręgu łódzkiego, który musiał przełknąć gorycz porażki i pogodzić się z myślą, że w tegorocznych finałach żaden z utytułowanych zespołów nie będzie reprezentował Łodzi.
Druga edycja zawodów, w przeciwieństwie do zeszłorocznej imprezy, odznaczyła się dobrą organizacją, lepszym poziomem startujących drużyn oraz pokaźną jak na tamte czasy publicznością. Do walki o mistrzowski tytuł przystąpiły zaledwie 4 drużyny: Cracovia, Czarna „13” Poznań, Polonia Warszawa oraz Sokół Macierz Lwów.
19 października (sobota)
Czarna „13’’ Poznań – Sokół Macierz Lwów – 41:6
Mecz otwarcia z perspektywy harcerskiej „13’’ był bardzo spokojny. Wśród poznaniaków widoczna była pewność siebie przez co pozwalali sobie oni drobnymi popisami technicznymi. Sokół natomiast od początku zaprezentował się jako drużyna słaba, ale grająca fair play, pomimo tak wysokiej przegranej. Pojedynek bez większego wysiłku wysoko zwyciężył zespół Czarnej „13” 41:6.
Cracovia – Polonia Warszawa – 27:21
Spotkanie od początku gwarantujące duże emocje, bowiem naprzeciwko siebie stanęły: Cracovia – rewelacja ostatnich miesięcy, zespół o dużym potencjale i ważnych zwycięstwach w eliminacjach, oraz Polonia – drużyna doświadczona, ciesząca się stabilizacją składu (w większości zawodnicy ubiegłorocznego wicemistrza kraju – HKSu Varsovia Warszawa).
Polonia w pierwszych minutach spotkania postawiła na mocną ofensywę przejmując inicjatywy. Tymczasem Cracovia po początkowych problemach wreszcie ruszyła i narzuciła swoje tempo, do przerwy prowadząc 14:9. W drugiej połowie warszawiacy skupili się na szczelnej defensywie, którzy przez brak skuteczności w ataku stracili szansę na dogonienie przeciwników. Mecz wygrali gospodarze – 27:21, a bohaterami meczu zostali Lubowiecki i Trytka. –
Cracovia – Sokół Macierz Lwów – 37:14
Trzeci mecz to pojedynek gospodarzy z Sokołem, któremu tym razem udało się zdobyć więcej punktów, ale powodem tego było rozluźnieniem w szeregach drużyny z grodu Kraka. Kontrolujący całkowicie grę koszykarze z Krakowa w związku z poziomem przeciwnika postawili na spektakularne akcje i popisy techniczne cieszące zgromadzoną publiczność.
Polonia Warszawa – Czarna „13’’ Poznań – 19:11
Dzień zwieńczyło starcie zespołu ze stolicy z broniącą tytułu „13’’. Zgubą dla poznaniaków okazała się pewność siebie. O ile w przypadku spotkania ze słabym Sokołem nie stanowiło to problemu, tak tutaj sytuacja wyglądała inaczej. Zanim reprezentanci harcerzy otrząsnęli się i zauważyli własne błędy, przeciwnicy zbyt bardzo odskoczyli z wynikiem. Mecz zakończył się w pełni zasłużonym, ale niespodziewanym, zwycięstwem warszawiaków 19:11.
20 października (niedziela)
Polonia Warszawa – Sokół Macierz Lwów – 42:10
W pierwszym spotkaniu naprzeciwko siebie stanęły drużyny z Warszawy i Lwowa. Mecz poprzedził potencjalnie lepszy finał. Zgodnie z przewidywaniami ze zwycięstwa cieszyła się Polonia, która rozbiła rywali 42:10, będących najsłabszym zespołem w stawce już na etapie pierwszej rundy.
Cracovia – Czarna „13’’ Poznań – 31:27 (po dogrywce)
Ostatni mecz to zażarta i emocjonująca walka do samego końca na najwyższym ówcześnie poziomie. Początkowo za sprawą Niesiołowskiego i Patrzykonta to obrońcy tytułu mieli więcej do powiedzenia na boisku, wychodząc na prowadzenie 5:2, a następnie 8:4. Drużyna gospodarzy następnie przyspieszyła swoją grę i za sprawą Trytki doprowadziła do remisu po 8. Pogoń za wynikiem kosztowała Cracovię zbyt dużo przez co do przerwy przegrywali 11:15.
Krakowianie głośno dopingowani przez licznie przybyłych kibiców rozpoczęli w drugiej połowie od mocnej ofensywy i szybko wyrównali wynik przy stanie 15:15. Nie zwalniając tempa gospodarze chwile później wyszli na prowadzenie 20:15, lecz błędami w defensywie łatwo roztrwonili wypracowaną przewagę. Najpierw dwa razy do kosza piłką trafił Niesiołowski, a potem poznaniacy wykorzystali rzut wolny przysługujący im za faul Trytki. Harcerze wyrównali 20:20, po czym gra obu zespołów zaczęła falować.
Rozstrzygnięcie pojedynku wymagało dogrywki, która jak zwykle rządzi się własnymi prawami i ciężko przewidzieć jej rezultat końcowy. Wpierw na prowadzenie 27:24 wyszła poznańska „13”. W odpowiedzi gospodarze ponownie przyspieszyli grę i w ciągu minuty wyszli na prowadzenie, wygrywając 31:27. Radośni kibice znieśli swoich bohaterów z boiska, a harcerze ze stolicy Wielkopolski musieli pogodzić się z porażką i utratą tytułu. Błędem poznaniaków był brak poprawy poziomu gry. O ile wszystkie zespoły w ciągu roku poszły do przodu, tak „13” zatrzymała się w miejscu po zdobycia mistrzostwa. Wciąż była to silna drużyna, ale nie była już w stanie, jak przed rokiem, jednostronnie rozstrzygać na swoją korzyść każdego spotkania.
Klasyfikacja końcowa – tabela
1) Cracovia
2) Polonia Warszawa
3) Czarna „13” Poznań
4) Sokół Macierz Lwów
Artykuł dotyczący mistrzostw opublikowany na łamach Przeglądu Sportowego (źródło: „Przegląd Sportowy” 1929, nr 69)
Wszystko co dobre szybko się kończy
W 1929 roku rozwiązano sekcję sportową przy Czarnej „13”. Przeszkodą nie do pokonania stały się niewielkie nakłady finansowe zmuszające zawodników do pokrywania kosztów rozgrywek z własnej kieszeni. Wraz z zaprzestaniem działalności sportowej drużyna bezpowrotnie straciła swoją pozycję na koszykarskiej mapie Polski. Nie bez znaczenia było także przejęcie pieczy nad przeorganizowanymi kołami sportowymi przez szkołę oraz opuszczenie jej murów przez najzdolniejszych absolwentów. Część z nich wraz z nauką na poziomie akademickim dołączyła do AZSu Poznań – mistrza Polski w koszykówce mężczyzn w latach 1930, 1931, 1932 oraz 1937 roku, a także wicemistrza z 1938 roku, lecz to już zupełnie inna historia…
***
Literatura
Najgrakowski M. (red.), Z dziejów ,,Czarnej Trzynastki’’ T. I: Karty historii, Media–Expo Wawrzyniec Wierzejewski, Poznań 2011
Najgrakowski M. (red.), Z dziejów ,,Czarnej Trzynastki’’ T. VII: Sto lat ,,Poznańskiej Czarnej Trzynastki” (1919–2019), Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2019
Djaczenko J., Żabko J., 100 lat wielkopolskiej koszykówki, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2021
Łaszkiewicz K., Polska koszykówka męska 1928–2004, Zakład Poligragiczno–Wydawniczy POZKAL, Inowrocław 2004
Ziółkowska T., Sport w Poznaniu – lata dwudzieste, lata trzydzieste, „Kronika miasta Poznania’’, 1996, 4, s. 83–107
Źródła
Jednodniówka z okazji dziesięciolecia 13–tej Poznańskiej Drużyny Harcerskiej im. J. Zamoyskiego (1919–1929), Poznań 1929
Jednodniówka Czarnej 13–stki Poznańskiej Drużyny Harcerzy im. hetm. J. Zamoyskiego: wydana z okazji XX–lecia drużyny (1919–1939), Poznań 1939
Piłka siatkowa i koszykowa: oficjalne przepisy gier w Polsce, Polski Związek Gier Sportowych, Warszawa 1928
Prasa
„Echo’’
„Goniec Wielkopolski’’
„Ilustrowany Kuryer Codzienny”
„Kurier Poznański’’
„Młody Hufiec’’
„Orlęta’’
„Przegląd Sportowy’’
„Strażnica Harcerska’’
„Życie Harcerskie’’
