Według Światowej Organizacji Zdrowia WHO, w 2020 roku depresja była drugą najczęściej występującą chorobą na świecie. Do 2030 roku prawdopodobnie będzie już na szczycie tego niechlubnego rankingu. W tym momencie choruje na nią 350 mln ludzi na całym globie. W Polsce zaś dotyka ona nawet 1,5 mln osób. Ta często bagatelizowana lub przemilczana choroba, jest aktualnie jednym z najpoważniejszych występujących problemów zdrowotnych. Dlatego 23 lutego obchodzimy ustanowiony przez Ministerstwo Zdrowia w 2001 roku Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją
Choroba ta ma wiele obliczy. Może dotknąć ludzi każdej płci czy narodowości, będących w każdym wieku i niezależnie od posiadanego majątku, wykształcenia, zawodu czy stanu matrymonialnego. Istnieje wiele definicji depresji, jednak najbardziej ogólnie można stwierdzić, iż należy ona do grupy zaburzeń nastroju, charakteryzujących się m.in. osłabieniem koncentracji i uwagi, niską samoocena i małą wiara w siebie, poczuciem winy, czy pesymistycznymi myśleniem co do przyszłości. Jednocześnie chorzy mogą odczuwać dolegliwości psychosomatyczne jak również fizyczne takie jak nadmierny apetyt lub jego utratę, zaburzenia snu czy spadek libido. Zatem choć depresja najczęściej kojarzona jest po prostu z uczuciem smutku, a ten jako emocja powszechnie negatywnie kojarzona, często nie spotyka się ze szczególnym zainteresowaniem, nie można go określić mianem jedynej, głównej determinanty stanu depresyjnego.
Od endogennych mechanizmów po egzogenne wyzwania
Warto wspomnieć, iż wyróżnić można dwa rodzaje depresji tzw. depresje endogenną i egzogenną. Pierwsza, nazywana też jednobiegunową, pojawia się w wyniku czynników wewnętrznych. Oznacza to, że może zostać wywołana przez chociażby niewłaściwą liczbę przekaźników w układzie nerwowym czy zmianami strukturalnymi w mózgu a nawet pewnymi zestawieniami genetycznymi. Natomiast depresja egzogenna wydaje się być tą częściej przychodzącą na myśl, czy nawet jedyną formą tej choroby, ponieważ rozwijać się może pod wpływem czynników zewnętrznych np. na skutek traumatycznych doświadczeń czy w wyniku stresu. Ponadto depresja może występować jako choroba współistniejąca zatem istnieje dużą szansa na zdiagnozowanie jej równolegle np. z nerwicą, zaburzeniami lękowymi czy chorobą Parkinsona.
Drastyczne konsekwencje depresji
Niezwykle istotną kwestią jest to aby pamiętać, iż depresja odznaczająca się występowaniem myśli suicydalnych jest chorobą śmiertelną. Szacuje się, że mogą występować one u 80 procent chorych, zaś nawet połowa z nich może podejmować próbę samobójczą. I co najgorsze, wielu z nich robi to efektywnie. Szacuje się, że w Polsce każdego dnia z powodu depresji ginie około 15 osób, w tym również tych niepełnoletnich. W skali roku zgonów można doliczyć się więcej niż w wyniku wypadków samochodowych, raka piersi czy raka prostaty.
Zatrzymajmy falę depresji i tragedii w Wielkopolsce
Fundacja Growspace opublikowała dane dotyczące statystyk związanych z samobójstwami dzieci i nastolatków w 2023 roku. W Wielkopolsce odnotowano aż 123 przypadki prób samobójczych wśród osób do 18 roku życia. 18 z nich zakończyło się śmiercią. Fundacja „Terapia to nie wstyd” organizuje IV edycję kampanii „STOP SAMOBÓJSTWOM! Życie ma sens!” we współpracy z Centrum Zdrowia Psychicznego Instytutu Psychoedukacji oraz SELF Przyjazne Terapie. Ma ona przeciwdziałać alarmującemu wzrostowi liczby samobójstw w Polsce, które codziennie pochłaniają życie 15 osób. Jednocześnie prawie 100 młodych ludzi podejmuje próby samobójcze. Pod Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Poznania, na Placu Wolności dnia 10 września 2023 roku odbyło się wydarzenie skupione na prewencji samobójstw. Można było skorzystać z konsultacji psychologicznych, prelekcji specjalistów, rozmów wsparcia, warsztatów jogi, spektakli teatralne i konsultacji dietetycznych. Wszystko, by zwrócić uwagę na znaczenie zdrowia psychicznego i zapobiegać samobójstwom. Inicjatorem akcji jest Fundacja „Terapia to nie wstyd”, organizująca ogólnopolską kampanie społęczną „STOP SAMOBÓJSTWOM! Życie ma sens!”.
Depresja – otwarta dyskusja jest kluczowa
Jednym z głównych wyzwań związanych z depresją jest nadal istniejąca stygmatyzacja tego tematu. Wiele osób wciąż styka się z brakiem zrozumienia oraz wsparcia ze strony otoczenia, co utrudnia proces diagnozy i leczenia. Dlatego też warto pamiętać o dbaniu o siebie nawzajem oraz o zwracaniu uwagi na stany innych przy zachowaniu jednakowej wrażliwości na swoje własne myśli i emocje. Bardzo istotne jest, aby nie zaniedbywać komunikatów typu „nic mi się nie chce”, „bez sensu to wszystko”, „jestem beznadziejny”. Niepokoić może sytuacja, gdy ktoś dotąd aktywny przestaje oddawać się swoim dotychczasowym pasją i zauważalna staje się u niego izolacja. Dlatego tak ważne jest promowanie otwartej dyskusji na temat depresji. Tak samo jak edukowanie społeczeństwa z zakresu jej objawów, przebiegu i możliwych konsekwencji.
Przeciwdziałać depresji można cały rok
Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją jest doskonałą okazją do podjęcia działań mających na celu zwiększenie świadomości na ten temat. Organizacje pozarządowe, instytucje zdrowia publicznego oraz media społecznościowe podejmują różnorodne inicjatywy mające na celu edukację społeczeństwa. Jednocześnie zachęcają do otwartej rozmowy oraz promowanie dostępu do odpowiednich środków terapeutycznych. Jednakże, walka z depresją wymaga więcej niż tylko jednodniowej świadomości. Konieczne jest również ciągłe działanie na rzecz poprawy sektora usług zdrowotnych z zakresu diagnozowania i leczenia chorób psychiatrycznych.
Numery bezpieczeństwa dla ciebie i najbliższych
Pamiętaj. Jeżeli ty, osoba tobie bliska czy ktokolwiek z twojego otoczenia potrzebuje pomocy, możesz skorzystać z bezpłatnej infolinii m.in.:
Centrum wsparcia dla osób w kryzysie emocjonalnym – 800 70 2222
Bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dorosłych – 116 123
Bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży – 116 111
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12
Jeżeli chcesz wiedzieć czym żyje Poznań, studenci i świat odwiedź naszą stronę i zobacz co ciekawego jeszcze przygotowaliśmy.
ELŻBIETA KRAKOWSKA
