Niektóre utwory zadomawiają się w głowie czytelnika na dobre. Podobnie można powiedzieć o twórczości chińskiej pisarki, eseistki oraz krytyczki literackiej, Can Xue. Jest ona jedną z najbardziej czołowych przedstawicielek chińskiej awangardy literackiej. Abstrakcyjne, fantasmagoryczne wizje i niejednoznaczni bohaterowie czarują odbiorcę, wymagając od niego dużego wkładu w zrozumienie treści.
Słowo o Can Xue
Deng Xiaohua urodziła się w 1953, lecz lepiej znana jest pod swoim pseudonimem literackim, Can Xue. To wyrażenie w języku chińskim oznacza „topniejący śnieg”. Wychowywała się w Hunanie, w mieście Changsha, w którym uczęszczała do szkoły podstawowej. W 1957 roku ojciec Can Xue, edytor lokalnej gazety, został oskarżony o propagowanie prawicowych poglądów i poddano go reedukacji przez pracę.
W przeciągu kilku następnych lat całą rodzinę pisarki wyeksmitowano z miejsca zamieszkania oraz zesłano do chaty w górach. Jako nastolatka Can Xue podejmowała się różnych prac – pierwotnie jako robotnik w fabryce, a następnie przebranżowiła się na krawiectwo. Swoją karierę literacką rozpoczęła w 1983 roku, debiutując utworem ,,Bańki Mydlane w Ściekach”.
„Haftowane Trzewiki”
,,Przedziwny Przypadek Uszkodzenia Mózgu” po raz pierwszy ukazał się w wydaniu zbiorczym noweli Can Xue, zatytułowanym ,,Haftowane Trzewiki”. Książka została przetłumaczona przez Ronalda R. Janssena i Jian Zhang, a wydana przez Henry Holt and Company w 1997. Rzeczony utwór można znaleźć również w magazynie ,,BOMB”, w numerze jesiennym z tego samego roku.
Głównymi bohaterkami ,,Przedziwnego Przypadku Uszkodzenia Mózgu” są dwie kobiety, najprawdopodobniej w średnim wieku. Niejasność w stosunku do charakterystyki protagonistki jest w pewien sposób cechą wyróżniającą twórczość Can Xue. Nie znamy ich imion, jedynie łączące je relacje – są wieloletnimi przyjaciółkami. Pewnego dnia przyjaciółka narratorki zwierza się ze swojej osobliwej przypadłości, którą określa mianem ,,uszkodzenia mózgu”.
Tajemnicza choroba
Cierpiąca na samodzielnie zdiagnozowaną chorobę mózgu kobieta opisuje swoje dolegliwości w sposób chłodny i wykalkulowany. Dialogi są pełne ekspozycji, ale mają też w sobie wiele luźnych, pogmatwanych i egzystencjalnych przemyśleń bohaterek. Z jednej strony stanowią one pewien koncept, a z drugiej faktycznie przypominają jednostki, które z powodzeniem można spotkać w prawdziwym świecie.
To charakterystyczny zabieg dla Can Xue – nawet jeśli ,,Przedziwny Przypadek Uszkodzenia Mózgu” jest utworem znacznie mniej abstrakcyjnym niż jej najpopularniejsze dzieła. Zakończenie również jest stosunkowo przyziemne, chociaż zaskakuje i zmusza do przemyśleń.
Granica umysłu
Can Xue nazywa swoją działalność pisarską ,,literaturą duszy” – nie są to powieści realistyczne. ,,Przedziwny Przypadek Uszkodzenia Mózgu” również takową nie jest. Trudno określić, jakie wydarzenia naprawdę mają miejsce, a które są jedynie relacjonowane przez chorą kobietę. Historie konstruowane przez pisarkę wymagają od czytelnika dojrzałości i wnikliwości. Jeśli uważacie, że ten opis pasuje do was, warto zapoznać się z jej twórczością!
Autorka: Aleksandra Wiśniewska
Po więcej ciekawych tekstów ze świata kultury zapraszamy tutaj
